Epoka Józefa
Piłsudskiego
zajmuje w
historii naszego
Narodu wyjątkowe
miejsce.
Obejmuje ona
przełom od
najgłębiej
posuniętego
ucisku niewoli
do odrodzenia
Polski. Toteż
pokolenie dziś
żyjące i
pokolenia
przyszłe zwracać
będą ku niej
uwagę i
dociekliwe
badania, by
poznać rozwój
zdarzeń, dzieje
wyzwolenia sił,
tkwiących w
Narodzie, pracę
ludzi, co swoje
marzenia
przekuwali na
rzeczywistość.
Józef Piłsudski
rozpoczyna swą
walkę w dobie,
kiedy wobec
przewagi liczby,
potężnych
środków
technicznych
oraz
zorganizowanych
aparatów państw
zaborczych
łamała się w
poczuciu
materialnej
bezsiły
odporność
duchowa Narodu.
Przez z górą
ćwierć wieku
Piłsudski buduje
elementy siły,
by niepodległość
wywalczyć, a
później państwo
wskrzeszone
przed najazdem
obronić.
Następnie przez
lat piętnaście
pracuje, by ład
wewnętrzny w
państwie ustalić,
należne mu
stanowisko w
świecie zapewnić,
jego ramię
zbrojne do
potrzebnej mocy
i odporności
podnieść.
Walkę tę prowadzi swą
nieugiętą i
nieustępliwą
wolą poprzez
wiele długich
etapów.
Najpierw usiłuje
ruch
socjalistyczny,
kryjący w sobie
prężność
rewolucyjną, ale
jednocześnie i
złudę
solidarności
międzynarodowej,
pociągnąć do
walki o
wyzwolenie
Polski. Po
latach tej pracy
stara się
przenieść walkę
z dziedziny słów
i haseł na
płaszczyznę
zbrojnego
mierzenia się z
siłami wroga.
Powołuje
Organizację
Bojową PPS.
Stwarza następnie ruch
strzelecki, aby
przygotować
awangardę i
kierowników —
pierwsze
pogotowie na
wypadek, kiedy
bieg zdarzeń,
poza Jego
wpływem będących,
na rozpoczęcie
nowego natarcia
pozwoli.
Wprowadza w zmagania
wielkiej wojny
światowej
pierwszy oddział
wojska polskiego,
zaczątek sił,
jakim mógł
rozporządzać,
niewspółmiernie
nikły, ale w
rękach Jego
okrzepnięty i
stwardniały.
Hartuje go w
rzemiośle
wojennym, by
sprostał
zadaniom, jakie
spaść nań mogą.
Jednocześnie
rozsyła po
Polsce
emisariuszy, by
nowe zastępy
wojskowe do
dalszych, może
już innych zadań
organizowali.
Usiłuje pobudzić
społeczeństwo do
ujmowania w swe
ręce losów
własnych.
Odrzuca stawiane Mu przez
obce siły
warunki,
niezgodne z
dobrem i
godnością Narodu.
Płaci za to
zniszczeniem
zawiązków siły,
jakie zdołał
zorganizować,
płaci
uwięzieniem i
odsunięciem
siebie samego od
wpływu na bieg
zdarzeń, gdy
zbliża się
końcowy etap
wielkiej wojny.
A kiedy przyszedł dzień
wyzwolenia,
czyni wszystko,
by rozbity
walkami
wewnętrznymi
Naród w organizm
państwowy sprząc,
ku zjednoczeniu
pobudzić i
powołać do
rozbudowy i
obrony
wskrzeszonego
państwa.
Prowadzi wojnę, w której
się ważyły losy
Polski i Europy.
Odnosi
zwycięstwo o
wielkim,
powszechno-dziejowym
znaczeniu.
Umacnia granice
Rzeczypospolitej.
Wszystko to osiąga
w warunkach,
kiedy
społeczeństwo
polskie w
ogromnej swej
większości daje
posłuch nie Jemu,
a różnym
czynnikom
rozkładowym,
które bardziej
przeciw Niemu,
niż przeciw
siłom
zewnętrznym
walkę pragną
roznamiętnić.
Mają one wpływ
tak wielki, że
dochodzą w końcu
da władzy, a On,
który Polskę
odbudował,
rozmyśla w
samotności nad
Jej ratowaniem.
Rozmyśla nad
duszą narodu, z
której pragnie
wykrzesać siłę i
zdolność
utrzymania
odzyskanego
państwa.
Po straszliwym zmaganiu
się przede
wszystkim z
samym sobą,
decyduje się
złamać prawa,
które
wskrzeszoną
Ojczyznę do
upadku prowadzą.
Uzyskuje
formalne
zatwierdzenie
dokonanego
przewrotu przez
Izby
ustawodawcze,
moralne —w
opinii Narodu.
Ostatnich lat kilka
pracuje nad
podniesieniem
siły obronnej
Państwo' i jego
znaczenia w
świecie. Dąży
jednocześnie do
poprawy ustroju
Rzeczypospolitej,
rządzących w
niej praw
zasadniczych
i panujących
obyczajów. Przed
zgonem kładzie
podpis pod nową
konstytucję.
Etapy te — to
lata długie,
wypełnione
wielka treścią i
trudem olbrzymim.
Każdy z nich —
to duży rozdział
historii, od
innych różny, w
sobie, zamknięty,
a jednocześnie
stanowiący
dalszy ciąg
pracy poprzednio
dokonanej,
dalsze dźwiganie
na wyższy poziom
tego, co przed
tym było
osiągnięte. I w
każdym z tych
okresów Józef
Piłsudski
nadawał kierunek,
stwarzał jego
treść.
Dziedzictwem,
jakie Narodowi
pozostawił, jest
to, co zrobił,
czego dokonał.
Twórczość Jego
wypowiadała się
w czynach, a to,
co mówił i pisał,
było z pracą i
czynami tak
bezpośrednio
związane, że
jest dziś ich
wyjaśnieniem.
Wielkości Jego postaci
ogarnąć i
przemierzyć może
nie zdołamy,
umysłem nie
obejmiemy. Lecz
każdy z nas w
spuściźnie
pisarskiej
Józefa
Piłsudskiego
znajdzie
naświetlenie
historii epoki,
znajdzie prawdy
proste a
najistotniejsze,
w znaczeniu swym
wieczne,
znajdzie uczucia
z dziejami
Narodu
zespalające,
znajdzie
podnietę do
własnych
przemyśleń.
Udostępnić Jego słowa i
Jego myśli
każdemu, kto z
tej skarbnicy
czerpać
zapragnie, jest
celem tego
wydawnictwa.
WALERY
SŁAWEK
[przedmowa
do wydania "Pism
zbiorowych
Józefa
Piłsudskiego",
1937]
***
***
Wyszukaj w
"Pisma
zbiorowe
Józefa
Piłsudskiego"
***
Projekt zrealizowany przy wsparciu finansowym:
***
Administratorem strony jest
Inne nasze strony o podobnej tematyce:
Autorem projektu elementów graficznych jest Mariusz Front
Wykonanie dla Instytut Historycznego nn im.
Andrzeja Ostoja Owsianego w Warszawie -
Mirosław Lewandowski
.